در زمانهای قدیم که نقشه ها همیشه به صورت شطرنجی بود شما برای بافت فرش معمولا باید با حرفه های زیادی غیر از گره زدن هم آشنا میبودید. هر سوژه ای به راحتی قابل بافت نبود و بافتن یک منظره یا عکس شخصی مراحل زیادی داشت مثلا باید طراح این تصویر رو رو کاغذهای خاصی شطرنجی میکشید یا حتی بسیاری از بافنده های حرفه ای مستقیم از روی عکس شروع به بافت میکردند. 

تقریبا ۱۰ سال پیش که به بازار فرش تبریز سر زدم و در مورد فرش کدبندی و نقشه خوان فرش سوال می‌پرسیدم جبهه گیریهای عجیبی وجود داشت که واقعا متاسف شدم مخصوصا وقتی دیدم همون کسانی که یک روز به شدت مخالف این روشها بودن الان دارن از این روش امرار معاش میکنن و بیشتر ناراحت شدم وقتی دیدم خیلی ها با اومدن این روش شغلشون رو از دست دادن.

به نظر من اومدن این مدل طراحی و بافت نه تنها ارزش فرش رو کم نکرد بلکه باعث شد کارها تقسیم بشه، طراح و رنگرز و بافنده یه مقدار تخصصی تر به قضیه نگاه کردن مثل وقتی که شما بخواید خودتون زمین رو شخم بزنید، خودتون بذر رو بکارید و خودتون درو کنید. حالا روشی منطقی ایجاد شده که در اون هر کسی در زمینه تخصصی خودش قدم بر می‌داره و البته هر کسی باز هم میتونه در همه تخصصها خبره بشه به شرطی تعصبات و سنت گرایی های افراطی کنار گذاشته بشه. مطمینا با اومدن روشی جدید خیلی ها که در گردونه خودشون وفق ندن ممکنه از کار برکنار بشن ولی دلیل بر بدی روش نیست.

نخ و نقشه آماده بافت چیست

نخ و نقشه آماده بافت یا بسته نخ و نقشه به پکیج کامل مورد نیاز یک بافنده برای بافت فرش دستی میگویند. معمولا نخها به مقدار مورد نیاز یک عدد فرش رجشمار مشخص در بسته گذاشته شده و نقشه به صورت شطرنجی، کدبندی یا فایل صوتی در بسته موجود است. در بعضی بسته ها آموزش بافت هم هست تا حتی بدون دانش فنی زیاد هم بتونید این بسته رو به یک فرش زیبا تبدیل کنید.

چه زمان به فکر تهیه نخ و نقشه باشم 

۱- درآمدزایی                                         

 اگه درست راهتون رو انتخاب کنید به راحتی میتونه نسبت به وقتی که میذارید درآمد معمولی داشته باشه 

۲- بیمه                     

مزایای بیمه برای خیلی ها میتونه تنها انگیزه بافت فرش باشه ولی خیلی کسایی که بیمه قالیبافی دارن همه فرشو خودشون نمیبافن و حتی برای پیدا کردن فرشی که باید به بیمه نشون بدن حاضرن هزینه کنن.

۳- سرگرمی و کار هنری                              

چه بهتر از اینکه آدم در سکوت گوشه خونه با آهنگی ملایم گره بر روی گره بزنه و طرحی زیبا روی نخها بیافرینه هنری با اصالت با روشی جدید به راحتی و با هزینه بسیار کم در اختیار شماست.

۴- بهانه ای برای وارد شدن به عرصه فرش                 

خیلی از کسایی که علاقمند به طراحی یا رنگرزی هستند و می‌خوان از یک جایی شروع کنن من بهشون پیشنهاد می‌کنم یک نخ و نقشه با معیارهایی که در ادامه این نوشته بهتون می‌دم انتخاب کنن و حتما بعد از پایان بافت قاب شده به دیوار خونشون آویزون کنن. مطمئن باشید قدمهای بعدی برای وارد شدن به عرصه فرش راحتتر خواهد بود.

مشکلات در حین بافت و بعد از خرید

۱- پرداخت قیمت زیاد                                                            

 اگر فقط ارزون بودن رو ملاک قرار بدید ممکنه دچار مشکلاتی بشید 

۲- اشتباه بافی، سرکجی، پاره شدن نخ چله و عیوب حین بافت               

 تقریبا ۹۹ درصد عیوب فرش قابل رفعه یکی خیلی راحت و اون یکی یه کم زمان بیشتری میبره.  

بهترین راه برای رفع ایراد همیشه جلوگیری قبل از وقوعش هست.

هرچه بیشتر تو جامعه فرش وارد بشید و با افراد بیشتری در ارتباط باشید میتونید بیشتر موارد رو از وقوعش جلوگیری کنید یا حلش کنید.

۳-کم آوردن نخ                                                  

در بسته هایی که اکثر شرکتها ارایه میدن طول متوسط هر گره به صورت شفاف نوشته شده و وزن هرکدوم از نخهای تحویل داده شده. 

۴- کمبود نقشه                                               

اگر نقشه به صورت شطرنجی یا کدبندی در اختیارتون گذاشته شده موقع خرید دقت کنید که همه رجها داخل بسته باشه چون در صورت کمبود نقشه در حین بافت ممکنه به مشکلات جدی برخورد کنید. یک فروشنده نخ و نقشه واقعی نقشه های شما رو تا چند سال در کامپیوتر خودش نگهداری می‌کنه تا در صورت کمبود نقشه یا گم شدن اون بتونه دوباره حتی اگر با هزینه باشه مشکل شما رو حل کنه. 

۵- خستگی                                   

دقت کنید که دار شما از شرایط ارگونومیکی خوبی برخوردار باشه و حتما هر یک ساعت برای خودتون یه زنگ تفریح بذارید. بافت مداوم احتمالا موجب خستگی و درد در ناحیه کمر، گردن و مچ دستها خواهد شد و در درازمدت ممکنه شما رو از بافت فرش نا امید کنه اما بافت با برنامه و در شرایط محیطی خوب انگیزه شما رو برای ادامه دادن کار زیاد خواهد کرد.

۶- عوض شدن شرایط                              

همونطور که قبل هم تاکید کردم حتما برای مدت بافت برنامه ریزی کنید.  اطلاعیه زدن در مورد فرش نیمه تمومتون با قیمت مناسب ( اگر فقط قیمت نخ و نقشه هم بفروشید باز هم منطقیه بیشتر هم بود که چه بهتر) در دیوار، شیپور و شبکه های اجتماعی میتونه خیلی وقتها کارساز باشه.

۷- عدم توانایی در فروش                                

همیشه قبل از انتخاب طرحتون برای آخرش برنامه ریزی کنید. اینکه میخواهید در نهایت فرش بافته شده رو قاب کنید و خودتون استفاده کنید یا اینکه به دوست عزیزی کادو بدید یا در بازار بفروشید در انتخاب سوژه و شرکتی که ازش نخ و نقشه تهیه می‌کنید خیلی تاثیر داره.

اگر برای فروش فکر میکنید سعی کنید از طرحهای دارای تضمین خرید انتخاب کنید این کار چند تا مزیت داره

۱- وقتی شرکتی تضمین خرید واقعی داره هر چند قیمت خریدش در نهایت پایین باشه ولی از کاری که تحویل میده مطمئن هست.

۲- شما خودتون رو ملزم میکنید که در زمان و شرایط استاندارد کار رو تحویل بدید و کم کم حرفه ای تر خواهید شد.

۳- اگر هم به اون قیمت نخواهید فرش رو بفروشد دستتون بازه که فرو ببرید بازار و قیمت بهتری بدید ولی خیالتون راحته که اگر استانداردهای لازم رو داشته باشه رو دستتون نمیمونه.

پس میتونید برید بازار و ببینید کدوم طرح بهتر قابلیت فروش داره و ابعاد و طرح و رنگبندی رو تو اون مایه ها انتخاب کنید.

کجاها برای خرید نخ و نقشه مطمئن ترند

به طور کلی جایی رو برای خرید انتخاب کنید که مشکلات قبل از خرید، در حین بافت و بعد از تمام شدن فرشتون به حداقل برسه و با خیال راحت بتونید خرید کنید و از پشتیبانی بعد از بافت خیالتون راحت باشه 

۱- خرید حضوری از مغازه                             

در این روش میتونید جنس نخها، کیفیت رنگرزی، رفتار فروشنده رو از نزدیک مورد ارزیابی قرار بدید و در مورد پشتیبانی بعد به صورت چهره به چهره صحبت کنید. اگر مشکلی هم پیش بیاد می‌تونید دوباره مراجعه کنید و فروشنده رو تو معذوریت قرار بدید تا حتما کارتون رو راه بندازه. امکانی که در خرید از شهر دور کمتر امکانش نیست.

۲- خرید از آموزشگاه فرش                  

خرید از آموزشگاه شبیه خرید حضوری از مغازه است با این تفاوت که شما یا یکی از آشناهاتون قبلا در اونجا آموزش بافت داشتید و کامل با روحیات فروشنده آشنا هستید. 

۳- خرید مستقیم از تولید کننده های جزء                     

تولید کننده های جزء که به صورت آموزشگاه، مغازه، سایت اینترنتی و رنگرز همه روزه در جامعه فرش شاهد گسترششون هستیم رو باید بهتر بشناسیم

۴- خرید مستقیم از شرکتهای تولید کننده بزرگ                 

این شرکتها معمولا دارای واحد رنگرزی بزرگ و مجهز و پرسنل زیادی هستند. همچنین معمولا سایت مرتبی هم دارند که اطلاعات خوبی در مورد شرکت در اینترنت به شما ارایه میده.

برای فروش فرش بافته شده چکار کنم؟ 

بعد از بافت خیلی وقتها میتونید برای فرشتون آگهی بزنید و اگر فروشنده فرش آشنایی هم دارید که خیلی خوبه. راه دیگه اینه که فرشو دستتون بگیرید و به بازار ببرید